บทคัดย่อ
ประเทศไต้หวันได้ชื่อว่ามีเทคโนโลยีการสีข้าวที่ก้าวหน้าและโรงสีข้าวของไทยได้นำเทคโนโลยีบางส่วนมาใช้ค่อนข้างแพร่หลายในหลายระดับ โดยปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับฐานทรัพยากรของประเทศ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพทางเทคนิคและปัจจัยที่มีผลกระทบต่อความมีประสิทธิภาพของระบบโรงสีข้าวประเทศไทยและประเทศไต้หวัน โดยการสำรวจข้อมูล จากโรงสีข้าวในประเทศไทย 36 โรง และโรงสีข้าวในประเทศไต้หวัน 35 โรง ณ ปี 2543 การวิเคราะห์ระดับประสิทธิภาพทางเทคนิคใช้การวิเคราะห์เส้นห่อหุ้ม (data envelopment analysis) ผลการศึกษา พบว่าค่าเฉลี่ยของประสิทธิภาพเชิงเทคนิคของโรงสีข้าวในประเทศไทยต่ำกว่าของประเทศไต้หวัน ทว่าระดับประสิทธิภาพทางเทคนิคที่เหมาะสมกับขนาดโรงสีของไทยและไต้หวันเกือบเท่ากัน ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อระดับประสิทธิภาพทางเทคนิคซึ่งวิเคราะห์ด้วยแบบจำลอง Tobit นั้น พบว่า กำลังการผลิต (capacity) ของโรงสีในประเทศไทยเป็นตัวแปรเดียวที่มีนัยสำคัญในการอธิบายประสิทธิภาพทางเทคนิคของโรงสี ส่วนตัวแปรอื่นๆ นั้นไม่มีนัยสำคัญเลยทั้งในกรณีโรงสีในไต้หวันและประเทศไทย