รายละเอียดบทคัดย่อ


อนันต์ พลธานี. . ความก้าวหน้าของงานวิจัยระบบการปลูกพืช.  ใน: รายงานการสัมมนาเชิงปฏิบัติการปลูกพืช ครั้งที่ 5 : . ระหว่างวันที่ 15-18 มีนาคม 2526 ณ ห้องประชุมเขื่อนจุฬาภรณ์ จ.ชัยภูมิ.  น.29-47.

บทคัดย่อ

         พื้นที่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อาจจำแนกได้เป็น 3 ประเภท คือ ที่ดอน นาดอน และนาลุ่ม ระบบการปลูกพืชที่ทดสอบและวิจัยในที่ดอน ได้แก่ การปลูกพืชไร่แซมมันสำปะหลัง การปลูกพืชไร่สองครั้ง และการปลูกพืชไร่ครั้งเดียว ในที่นาดอน ได้แก่ การปลูกพืชไร่ก่อนข้าว การปลูกพืชไร่ปลายฝน และการปลูกพืชไร่หลังข้าว ทำการทดสอบและวิจัยในแปลงกสิกรในหมู่บ้านเขตจังหวัดขอนแก่น ผลการทดลองในปี 2524-2525 และ 2525-2526 บางส่วนพอสรุปได้ดังนี้ การปลูกพืชไร่แซมมันสำปะหลังในที่ดอน ระบบการปลูกพืชแซมนั้นจะให้ผลดีเมื่อปลูกล่าเข้ามาในช่วงที่มีฝนพอสมควร คือ ในช่วงพฤษภาคม-กรกฎาคม การปลูกเร็วไปกว่านี้สภาพแห้งแล้งในต้นฤดูมักจะทำให้พืชแซมไม่ได้ผล การปลูกพืชแซมปลายฝนเพื่อให้สอดคล้องกับการปลูกมันสำปะหลังส่วนใหญ่ของกสิกร มักจะทำให้พืชแซมไม่ได้ผลเนื่องจากความชื้นไม่เพียงพอ นอกจากหมู่บ้านที่มีความชื้นดีในฤดูแล้ง การปลูกพืชแซมระหว่างต้นมันสำปะหลังทำให้กสิกรสามารถใช้ควายดายหญ้าได้สะดวก ถั่วลิสง ถั่วเขียว และถั่วพุ่ม เป็นพืชที่เหมาะที่สุดที่จะใช้ปลูกเป็นพืชแซม ถั่วลิสงมีเปอร์เซนต์การได้สูงกว่าพืชอื่น การปลูกพืชไร่สองครั้งในที่ดอน การปลูกถั่วเขียวตามด้วยถั่วลิสง หรือถั่วลิสงตามด้วยถั่วเขียว หรือถั่วลิสงจัดเป็นคู่ปลูกที่เหมาะสมในระบบการปลูกพืชไร่สองครั้ง การปลูกพืชแรกให้เร็วขึ้น โดยมีการเตรียมดินและปลูกต้นฤดู คือ ในช่วงปลายเดือนเมษายน-ต้นเดือนพฤษภาคม ทำให้ระบบมีความเสถียรภาพ (Stable) มากข้น ระบบการปลูกพืชไร่อายุสั้นสองครั้งมักจะมีความเสี่ยงและใช้แรงงานมากกว่าการปลูกพืชหลัก คือ มันสำปะหลังหรือปอเพียงอย่างเดียว การปลูกพืชไร่ก่อนข้าวนาดอน การปลูกพืชไร่ก่อนข้าวในช่วงต้นเดือนเมษายนโดยอาศัยความชื้นในดิน ในการเจริญเติบโตระยะแรก และฝนต้นฤดูในการเจริญเติบโตระยะหลัง ในหมู่บ้านที่มีความชื้นในฤดูแล้งดี มีแนวโน้มที่จะเป็นไปได้และทำให้เก็บเกี่ยวได้เร็วขึ้นทันกับการปักดำข้าวปกติ นอกจากนี้การเตรียมดินไว้ปลายฤดุหลังจากการเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จช่วยให้ปลูกได้เร็วขึ้น แต่ลักษณะการเตรียมดินที่จะช่วยให้ปลูกได้เร็วขึ้นอยู่กับลักษณะของดิน การปลูกพืชไร่ปลายฝนในนาดอน การปลูกพืชไร่ปลายฝนในนาดอนที่ปักดำข้าวไม่ได้ โดยมีการเตรียมดินอย่างดีและรีบพรวนทันทีหลังจากฝนตก จะทำให้พืชมีการเจริยเติบโตดีขึ้น ทั้งนี้อาจจะเนื่องมาจากการพรวนดินหลังจากฝนตกเป็นการตัดสายน้ำ ซึ่งจะเป็นการักษาความชื้นในดินไว้ได้นาน ถั่วลิสงและถั่วพุ่มมีเปอร์เซนต์การได้เท่าๆ กัน การปลูกพืชไร่หลังข้าวในนาดอน การเตรียมดินอย่างดีและมีการปลูกลึก มีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของพืชที่ปลูกหลังข้าว ระบบนี้อาจจะเป็นไปได้เฉพาะบางพื้นที่ที่มีสภาพความชื้นในฤดูแล้ง ถั่วลิสงเป็นพืชที่มีเปอร์เซนต์การได้สูงกว่าพืชอื่น