บทคัดย่อ
โครงการปลูกพืชเหลื่อมฤดู ได้สรุปผลงานวิจัยที่ดำเนินการตั้งแต่ปี 2520-24 ณ อ.บางแพ จ.ราชบุรี ซึ่งในพื้นที่นี้แต่เดิมเกษตรกรจะปลูกข้าวนาหว่านในฤดูฝนเพียงอย่างเดียว ทางโครงการจึงได้ทำการทดสอบการปลูกพืชไร่ก่อนและหลังการทำนา โดยไม่พึ่งน้ำชลประทาน
ระบบการปลูกพืชที่สรุปว่าเหมาะสมสำหรับบางแพ ได้แก่ ถั่วเขียว-ข้าว-ถั่วเขียว-ข้าวโพดหวาน-ข้าว-ถั่วเขียว และข้าวโพดหวาน-ข้าว-ถั่วเขียว โดยมีแนวโน้มว่าระบบการปลูกข้าวโพดก่อนข้าวและถั่วเขียวหลังนา จะได้รับการยอมรับจากเกษตรกรในอัตราที่สูง เพราะปลูกดูแลปฏบัติง่ายและปรับเข้ากับระบบนาหว่านของเดิมได้เป็นอย่างดี
นอกจากงานทดสอบระบบแล้ว ทางโครงการยังมีงานปรับปรุงด้านองค์ประกอบเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตและปรับปรุงเสถียรภาพของระบบ ได้แก่ การทดสอบพันธุ์ข้าวต่างๆ และวิธีการปลูก วิธีการปลูกถั่วเขียว และการป้องกันกำจัดการระบาดของโรคราน้ำค้างในข้าวโพด ฯลฯ
สำหรับงานในช่วงปีสุดท้ายนั้น ได้แก่ การขยายพื้นที่การทดสอบระบบการปลูกพืชที่ได้พิสูจน์ว่าให้ผลดีออกไปในวงกว้าง และร่วมมือกับกรมส่งเสริมการเกษตรเพื่อวางแผนส่งเสริมระบบการปลูกพืชดังกล่าวแก่เกษตรกร