รายละเอียดบทคัดย่อ


เจริญ ท้วมขำ. 2539. การให้น้ำทางใต้ผิวดินแบบร่องเปิดสำหรับปลูกพืชไร่ระบบปลูกพืชในสภาพดินนา เขตชลประทานภาคกลาง.  ใน: รายงานการสัมมนาระบบการทำฟาร์ม ครั้งที่ 11 :ระบบเกษตรกรรมเพื่อเกษตรกร สิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน . ระหว่างวันที่ 12-15 มีนาคม 2539 ณ โรงแรมรีเจ้นท์ ชะอำบีช รีสอร์ท อ. ชะอำ จ. เพชรบุรี.  น.67-87.

บทคัดย่อ

         การให้น้ำทางใต้ผิวดิน (subsurface Irrigation: SSI) คือ การให้น้ำชลประทานแบบหนึ่งเป็นการยกระดับน้ำใต้ดินให้สูงพอที่น้ำจะไหลซึมทำให้เกิดแรงดูดซับ (Capacity force) ขึ้นมาสู่ระดับเขตรากพืชได้ เช่น การให้รูปแบบการให้น้ำในระดับ 5-8 ซม. ต่ำกว่าผิวหน้าดินขอบแปลงปลูก (on bed) ทำให้ดินอยู่ในสภาพอิ่มตัวด้วยความชื้น (Saturate soil culture: SSC) หรือความชื้นระดับ Field capacity (FC) อย่างต่อเนื่องและตลอดเวลา เมื่อมีการให้น้ำแบบ SSI ในการศึกษานี้มีการทดลองดังนี้ การศึกษาปลูกถั่วเหลืองร่วมกับข้าวในสภาพดินอิ่มตัวด้วยน้ำในไร่นาเกษตร (Soybean rice intercropping under farmer's saturated soil culture) ทดสอยในไร่นาเกษตรกร อ. เมือง จ. ชัยนาท มี 3 กรรมวิธีได้แก่ 1) ถั่วเหลืองร่วมกับข้าว พื้นที่จำนวน 1 ไร่ 2) ปลูกถั่วเหลืองเดี่ยวในสภาพ CI จำนวน 1 ไร่ และ 3) ปลูกข้าวเดี่ยวพื้นที่ 1 ไร่ ใช้ถั่วเหลืองพันธุ์เชียงใหม่ 60 และข้าวพันธุ์ชัยนาท 1 ทดองในฤดูแล้งปี 2538 ผลการทดลองพบว่า ผลผลิตของถั่วเหลืองเชียงใหม่ 60 ในระบบปลูกเดี่ยวๆ ในน้ำสภาพปกติ (CI) เท่ากับ 800 กก./ไร่ และข้าวที่ปลูกร่วมกับข้าวเท่ากับ 200 กก./ไร่ ผลผลิตของถั่วเหลืองร่วมกับข้าวที่ปลูกในสภาพ SSC เท่ากับ 210 กก./ไร่ ส่วนข้าวพันธุ์ชัยนาท 1 เมื่อปลูกระบบเดี่ยวๆ เท่ากับ 800 กก./ไร่ และข้าวที่ปลูกร่วมกับข้าวเท่ากับ 200 กก./ไร่ ปลูกโดยการให้น้ำทางใต้ผิวดิน (SSI) แบบร่องเปิด (open ditch) อิทธิพลของอัตราปุ๋ยไนโตรเจนที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของข้าวโพดฝักสดที่ปลูกในสภาพดินอิ่มตัวด้วยความชื้น (Effect of rates of nitrogen fertilizer on growth and yield of vegetable corn grown under saturated soil culture)ทำการทดลอง ณ ศูนย์วิจัยพืชไร่ชัยนาท จ ชัยนาท ในดินชุดราชบุรี ในฤดูแล้งปี 2538 ใช้ split plot design ทำ 3 ซ้ำ กรรมวิธีมีระบบการปลูกพืช (main plot) 4 ระบบ ได้แก่ ข้าวโพดหวานพิเศษ + ข้าวโพดหวานพิเศษเดี่ยวๆ ข้าวโพดหวานเหนียวสลับสี + ข้าว และข้าวโพดหวานสลับสีเดี่ยวๆ ส่วนอัตราปุ๋ยไนโตรเจน (sub plot) 4 อัตราได้แก่ 0,10,20 และ 30 กก./ไร่ ปลูกโดยการให้น้ำทางใต้ผิวดิน (SSI) แบบร่องเปิด (open ditch) ผลการทดลองพบว่า ผลผลิตของข้าวโพดฝักสดในระบบปลูกไม่มีความแตกต่างกัน แต่อัตราปุ๋ยไนโตรเจน 4 ระดับมีอิทธิพลให้ผลผลิตข้าวโพดฝักสดแตกต่างกันอย่างเด่นชัด การตรวจสอบความชื้นของดินที่เกิดขึ้นบนแปลงปลูก (on bed) เมื่อได้รับอิทธิพลจากการให้น้ำทางใต้ผิวดิน (SSI) ควบคุมน้ำหนักระดับ 5-8 ซม. ต่ำกว่าผิวหน้าดินขอบแปลงปลูก เก็บตัวอย่างดินความชื้นเฉลี่ยเท่ากับ 29.08 % (โดยน้ำหนัก)