บทคัดย่อ
จุดประสงค์ของรายงานนี้เพื่อเสนอรายงานสรุปของโครงการวิจัยระบบการทำฟาร์มของมหาวิทยาลัยของแก่น ที่ได้ทำไปแล้วและที่กำลังดำเนินการอยู่ สำหรับหลักการแนวความคิดและความเป็นมาของงานวิจัยระบบการทำฟาร์ม ทางมหาวิทยาลัยขอนแก่นได้เคยเสนอไว้อย่างละเอียดในคราวประชุมสัมมนาระบบการทำฟาร์มครั้งที่ 1 ซึ่งได้ประชุมที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีเพื่อ พ.ศ. 2527 และทางโครงการได้พิมพ์เผยแพร่เป็นเอกสารของโครงการอีกด้วย จึงไม่จำเป็นที่จะกล่าวรายละเอียดซ้ำอีก เพียงแต่จะเน้นจุดสำคัญเพื่อความเข้าใจที่ต่อเนื่องเท่านั้น ตามหลักการโดยทั่วไปในการค้นคว้าทดลองเพื่อหาเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มผลผลิตหรือรายได้ของเกษตรกร เราเริ่มต้นโดยการวิจัยภายใต้สภาวะการณ์ที่สามารถควบคุมได้ คือ ในสถานีทดลองหรือห้องปฏิบัติการโดยพยายามควบคุมทุกปัจจัยที่เกี่ยวข้องให้คงที่ แล้วปล่อยให้ปัจจัยที่อยากรู้เปลี่ยนแปลงตามที่ต้องการ เช่น ถ้าจะทดลองหาสูตรปุ๋ยที่เหมาะสม ก็จะควบคุมปัจจัยอื่น ๆ ให้คงที่ มีแต่สูตรปุ๋ยที่แตกต่างกันไป ผลการทดลองก็จะทราบว่าปุ๋ยสูตรใดให้ผลผลิตสูงสุด จึงนำผลที่ได้ ไปทดสอบในไร่นา หรือไม่ก็แนะนำให้