บทคัดย่อ
การคัดเลือกพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการใช้ประโยชน์ที่ดินแต่ละประเภทเป็นกิจกรรมหนึ่งในการวางแผนการเกษตรที่โครงการพัฒนต่าง ๆ มักจะต้องปฏิบัติ การดำเนินงานดังกล่าวประกอบด้วย กระบวนการตัดสินใจที่อาศัยการประเมินปัจจัยและข้อจำกัดต่าง ๆ ที่มีส่วนกำหนดระดับความเหมาะสมของพื้นที่ผืนหนึ่ง ๆ ว่า เหมาะสมต่อวัตถุประสงค์ของการใช้ที่ดินเพียงใดเนื่องจากปัจจัยและข้อจำกัดของที่ดินเป็นข้อมูลเชิงพื้นที่ ดังนั้นระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System, GIS) จึงมีบทบาทในการปรับปรุงวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อคัดเลือกพื้นที่ดังกล่าวให้มีประสิทธิภาพ รายงานนี้แสดงให้เห็นตัวอย่างของการใช้ GIS ในการคัดเลือกพื้นที่ที่เหมาะสมในการเลี้ยงปลาในนาข้าว โดยใช้กรณีศึกษาในโครงการพัฒนาเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดอุบลราชธานี วิธีการประกอบด้วย การสืบสาวหาเงื่อนไขที่กำหนดระดับความเหมาะสมของพื้นที่ในการใช้เลี้ยงปลาในนาข้าว ซึ่งใช้วิธีการมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ปัจจัยและข้อจำกัด พร้อมทั้งประเมินค่าถ่วงน้ำหนักของปัจจัยเหล่านั้น หลังจากนั้นจึงนำเข้าข้อมูลเชิงพื้นที่และวิเคราะห์เพื่อคัดเลือกพื้นที่ ๆ เหมาะสม โดยใช้กระบวนการตัดสินใจประเภทหลายเงื่อนไข ภายใต้การทำงานของระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์ ผลลัพท์จากการวิเคราะห์สามารถแสดงเป็นแผนที่ที่ผู้ปฏิบัติงานในสนามสามารถจะใช้ในการคัดเลือกเกษตรกรเข้าร่วมโครงการพัฒนาได้