ในช่วง 10 กว่าปีที่ผ่านมา งานวิจัยระบบการทำฟาร์ม ( Farming systems research) เป็นเรื่องที่ได้รับความสนใจกันอย่างกว้างขวาง ทั้งในระดับนานาชาติ และในแต่ละประเทศ โครงการวิจัยใดที่เสนอของความช่วยเหลือจากองค์กรที่เป็นแหล่งเงินทุน หากมีคำว่าระบบการทำฟาร์ม หรืองานวิจัยระบบการทำฟาร์มอยู่ด้วย ก็ค่อนข้างจะแน่นนอนว่ามักจะได้รับทุนสนับสนุน หากเป็นเพลงก็เรียกได้ว่าเป็นเพลงยอดนิยมในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ในปัจจุบัน งานวิจัยระบบการทำฟาร์ม ได้รับการกล่าวถึงน้อยลง แต่คำว่าการเกษตรที่ยั่งยืน (sustainable agriculture) หรือการพัฒนาที่ยั่งยืน (sustainable development) กำลังได้รับความสนใจอย่างมาก และเป็นประเด็นที่สำคัญระดับโดลกเมื่อปีที่แล้วท่านอาจารญ์ ดร.จรัญ จันทลักขณา ได้พูดถึงแนวโน้มในการเปลี่ยนแปลงของทิศทางของงานวิจัยในระดับนานาชาติ ที่ท่านได้รับทราบมา ในฐานะที่ท่าเป็นผู้หนึ่งในคณะกรรมการที่ปรึกษาวิชาการ (Technical Advisor Committee) ของ Consultative Group for International AgriculturalResearch (CGIAR) ว่าความสนใจขององค์การนานาชาติ กำลังมุ่งไปที่การเกษตรที่ยั่งยืนหรือการพัฒนาที่ยั่งยืน เรื่องนี้เป็นเพลงใหม่ ซึ่งกำลังจะเป็นเพลงยอดนิยมในทศวรรษนี้ ในเมื่อเพลงระบบการทำฟาร์มกำลังจะตกอันดับ และเพลงเกษตรยั่งยืนกำลังจะขึ้นมาแทนที่หลายท่านคงจะมีข้อสงสัยอยู่ในใจว่า ถ้าเช่นนั้นงานวิจัยระบบการทำฟาร์มกำลังจะตายใช่หรือไม่และอนาคตของงานวิจัยระบบการทำฟาร์จะเป็นอย่าง บทบาทนี้จะพยายามตอบคำถามนี้ โดยในขั้นต้นจะทบทวนความหมายและแนวทางของงานวิจัยระบบการทำฟาร์ม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทิศทางของงานวิจัยด้านนี้ในระดับนานาชาติ และทำความเข้าใจกับคำว่าเกษตรที่ยั่งยืนเสียก่อนต่อจากนั้นจะพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างงานวิจัยระบบการทำฟาร์มกับการเกษตรที่ยั่งยืน และสุดท้ายจะสรุปถึงอนาคตของงานวิจัยและการทำฟาร์ม