บทคัดย่อ
ปัญหาสำคัญประการหนึ่งของเกษตรกรในการปลูกถั่วหรั่งคือการเกิดโรคใบไหม้ที่มีสาเหตุจากเชื้อรา Rhizoctonia solani ดังนั้นเพื่อหาทางออกให้กับเกษตรกรจึงได้ดำเนินการทดสอบความสามารถในการควบคุมโรคใบไหม้ของถั่วหรั่งโดยใช้เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus firmus สายพันธุ์ TRV 9-5-2 ในสภาพแปลงผลิตถั่วหรั่งพันธุ์สงขลา 1 ที่การเกิดโรคใบไหม้เป็นไปตามธรรมชาติจำนวน 6 แปลงในฤดูฝนปี พ.ศ. 2551 และ 2552 ในพื้นที่จังหวัดพัทลุง สงขลา ปัตตานี และนราธิวาสโดยเป็นการเปรียบเทียบระหว่างการใช้เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus firmus สายพันธุ์ TRV 9-5-2 ที่มีการพัฒนาจนถึงขั้นเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมใช้โดยนักวิจัยของศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโดยชีวินทรีย์แห่งชาติภาคใต้ โดยมีการเปรียบเทียบ 3 วิธีการ คือ 1.ปลูกถั่วหรั่งโดยมีการคลุกเมล็ดด้วยเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ก่อนปลูกครั้งเดียว 2. ทำการคลุกเมล็ดด้วยเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ก่อนปลูกร่วมกับฉีดพ่นเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ซ้ำ 3 ครั้งเมื่อพบเริ่มมีอาการของโรค และ 3. การปลูกถั่วหรั่งตามปกติซึ่งไม่ได้ใช้เชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์ พบว่าการคลุกเมล็ดและฉีดพ่นซ้ำด้วยเชื้อแบคทีเรียปฏิปักษ์เป็นวิธีการที่ช่วยให้ผลผลิตของ ถั่วหรั่งในแปลงปลูกที่อำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส ซึ่งเกิดโรคใบไหม้ระดับรุนแรงยังคงอยู่ในระดับปกติได้ แต่ในกรณีที่จังหวัดปัตตานีซึ่งมีการเกิดโรคใบไหม้เพียงเล็กน้อย พบว่าผลผลิตของแต่ละวิธีการไม่มีความแตกต่างที่ชัดเจน ส่วนที่จังหวัดพัทลุงและสงขลาที่พบว่าวิธีการปลูกตามปกติกลับให้ผลผลิตได้สูงกว่านั้น เป็นผลมาจากความผิดพลาดในการจัดการวัชพืช