รายละเอียดบทคัดย่อ


 . การทดแทนกันของวัตถุประสงค์ด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมในการวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน เพื่อการเกษตรของจังหวัดลำพูน.  ใน: รายงานการสัมมนาระบบเกษตรแห่งชาติ ครั้งที่ 7 :ระบบเกษตรไทยใต้ร่มพระบารมี เพื่อความมั่นคงทางอาหารและพลังงาน . ระหว่างวันที่ 8-10 สิงกาคม 2554 ณ โรงแรมตักสิลา มหาสารคาม.  น.101-111.

บทคัดย่อ

         การวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการเกษตรให้เกิดประโยชน์สูงสุดโดยใช้แบบจำลองเชิงเส้นที่คำนึงวัตถุประสงค์หลายด้านพร้อมกัน วัตถุประสงค์แต่ละด้านอาจจะมีความขัดแย้งกัน การวิเคราะห์การทดแทนกัน (Trade-off analysis) เป็นการหาความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุประสงค์ที่ละคู่ อันจะทำให้ทราบว่าควรมีการปรับลดค่าเป้าหมายของแต่ละวัตถุประสงค์อย่างไรเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่เหมาะสมที่สุด บทความนี้แสดงการวิเคราะห์การทดแทนกันของวัตถุประสงค์ย่อยด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นคู่ๆ โดยใช้แบบจำลองการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการเกษตรของจังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นแบบจำลองหลายเป้าหมายและปรับเปลี่ยนได้ (Interactive Multiple Goal Programming, IMGP) ผลที่ได้แสดงให้เห็นถึงการทดแทนกันที่ค่อนข้างสูงระหว่างวัตถุประสงค์ด้านเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม การลดการใช้สารเคมีลงร้อยละ 25 จะส่งผลกระทบทางลบอย่างมากต่อผลตอบแทนสุทธิรวม ขณะที่การทดแทนกันระหว่างวัตถุประสงค์ด้านเศรษฐกิจและสังคมอยู่ในระดับต่ำ การลดต้นทุนเงินสดน้อยกว่าร้อยละ 40 จะส่งผลกระทบเพียงเล็กน้อยต่อการใช้ที่ดินและการจ้างงาน ส่วนวัตถุประสงค์ด้านสังคมและสิ่งแวดล้อมมีการทดแทนกันค่อนข้างต่ำ การลดการใช้สารเคมีและการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนส่งผลกระทบเพียงเล็กน้อยต่อการใช้ที่ดินและการจ้างงาน ยกเว้นการลดปริมาณการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนที่ระดับสูงกว่าร้อยละ 10 จะส่งผลกระทบเชิงลบค่อนข้างมากต่อการใช้ที่ดิน