รายละเอียดบทคัดย่อ


 . ระบบเกษตรพันธะสัญญา :ข้อตกลงความพึงพอใจของเกษตรกร ข้อดี ข้อเสียจากมุมมองของผู้เกี่ยวข้อง ในจังหวัดเชียงใหม่และลำพูน.  ใน: รายงานการสัมมนาระบบเกษตรแห่งชาติ ครั้งที่ 7 :ระบบเกษตรไทยใต้ร่มพระบารมี เพื่อความมั่นคงทางอาหารและพลังงาน . ระหว่างวันที่ 8-10 สิงกาคม 2554 ณ โรงแรมตักสิลา มหาสารคาม.  น.127-142.

บทคัดย่อ

         เกษตรพันธะสัญญาเป็นระบบที่มีการวิจารณ์กันมากถึงข้อตกลงที่ไม่เป็นธรรมกับเกษตรกรและทำให้เกษตรกรเป็นเสมือนคนงานในที่ดินของตนเอง ไม่สามารถควบคุมการผลิตได้เพราะขาดอำนาจต่อรองกับบริษัท บทความนี้ได้นำเสนอลักษณะเกษตรพันธะสัญญาและความพึงพอใจของเกษตรกรต่อเกษตรพันธะสัญญาในจังหวัดเชียงใหม่และลำพูน ใช้ข้อมูลจากเกษตรกรผู้ปลูกมันฝรั่ง ถั่วเหลืองฝักสด ข้าวโพดฝักอ่อนและข้าวโพดหวาน จำนวน 160 ราย รวมทั้งผลที่ได้จากการประชุมกลุ่มผู้เกี่ยวข้อง ในประเด็นที่เกี่ยวกับข้อดีข้อเสียและข้อเสนอแนะในการปรับปรุงเกษตรพันธะสัญญาให้เป็นระบบที่ดีขึ้นต่อเกษตรกร ผลการศึกษาพบว่า ลักษณะข้อตกลงมีความแตกต่างกันในแต่ละพืชและบริษัท ส่วนที่เหมือนกันคือการกำหนดให้มีการใช้พันธุ์จากบริษัท เกษตรกรส่วนใหญ่มีความพึงพอใจในระดับปานกลาง โดยพึงพอใจในด้านการมีส่วนร่วมในการกำหนดรายละเอียดของสัญญาและด้านราคาปัจจัยการผลิตที่บริษัทจัดให้ต่ำกว่าด้านอื่น ผลจากการประชุมกลุ่ม ได้ข้อสรุปว่า ข้อดีของเกษตรพันธะสัญญา คือ มีตลาดที่แน่นอน มีสินเชื่อปัจจัยการผลิตและมีการประกันราคารับซื้อ ข้อเสียคือ การลงทุนด้านแรงงานสูง การใช้สารเคมีสูงในบางพืชส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม การไม่มีอำนาจต่อรองและมีความเสี่ยงการผลิตสูงสำหรับการเลี้ยงสัตว์